بحران ساخت و ساز در ایران

 هریک از سه گسل اصلی تهران می تواند  زلزله ای به بزرگی ۷ ریشتر به وجود آورد.

و مطابق مدلسازی های انجام شده در همان لحظات اولیه بین ۴۰۰تا ۶۵۰ هزار ساختمان ویران می شود . و این یعنی تلفات بین نیم تا ۵.۱ میلیون نفر ( بسته به زمان وقوع) و بیش از دو برابر این عدد ، مصدوم به جا خواهد ماند .

و بیشتر این خسارت ها به بافت فرسوده اطراف این گسل ها وارد میشود . و این میتواند یک فاجعه بزرگ قرن باشد و بازسازی خانه های فرسوده پایتخت حداقل یک دهه زمان میبرد

بافت فرسوده در کشور حدود ۵۴هزار هکتار است و همین مقدار هم بافت حاشیه نشین است .

میزان ساخت و ساز سالانه در کشور حدود ۱۰۰هزار متر مربع ( روزانه ۳۰۰ساختمان ) می باشد یعنی هزینه ای حدود ۸هزار میلیارد تومان .

به دلیل ساختارهای متعدد و فردی ، عمر این ساختمان ها و سازه ها یک هشتم میانگین جهان است . و بیش از نیمی از این ساختمان ها از نوع بنایی و بدون اسکلت (عموما در روستاها) هستند. و بیشترین خسارت ها و تلفات در زلزله مربوط به روستاها می باشدبه دلیل نبود مصالح استاندارد به قدر کافی ، ناکارآمدی عوامل (از کارگر تا مهندس طراح) ، ایرادات چرخه بازرسی و نبود کارکرد شناسنامه فنی ساختمان تقریبا دلایل عمده ضعف هستند .
یادمان نرفته در زلزله دی ماه سال ۱۳۸۲ در بم زلزله ای با ۶.۶ ریشتر رخ داد که بیش از ۱۰۰هزار مسکن را نابود کرد و ۴۰هزار قربانی گرفت .

و در زلزله سال ۱۳۹۱در منطقه اهر ۶۵روستا به طور کامل ویران شد و ۴۱ روستا خسارت زیادی دید و تقریبا ۸۰درصد مراکز درمانی شهر آسیب دیدند.

به طور میانگین در فلات ایران هر سال شاهد یک زلزله ۶ریشتری هستیم و هر ۱۰ سال ، یک زلزله ۷ ریشتری
و باید توجه کنیم که تقریبا این زلزله ها در مناطق با تراکم جمعیت متوسط روی داده نه در کلان شهرهایی مثل تهران ، تبریز،شیراز .

فارغ از تمام این مشکلات فاجعه آنجا است که ساختمان هایی با درجه اهمیت بالا ( بیمارستان ، آتش نشانی ، مدرسه ، مراکز فرماندهی بحران ) در اثر زلزله کارآرای خود را از دست میدهند و عملا غیر قابل استفاده میشوند . و در تهران ۴۲درصد این مراکز در یک زلزله ۵ ریشتری بلااستفاده میشوند .

با تمام این اتفاقاتی که در ایران افتاده است اگر فکری برای مناطق فرسوده نشود امکان اینکه فاجعه ای جبران ناپذیر در تهران به وجود بیاید است که  در آن صورت جبران آن هزینه های زیادی را به خود اختصاص میدهد و تلفات زیادی را به جا میذارد .

و همچنان ادامه دارد…….

منبع : روزنامه شهروند-| افشین خاتمی‌نوری  |   |کارشناس‌ارشد زلزله‌شناسی|